<span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp; RTX 5070’e erteleme: NVIDIA, önceki nesilden 2 kat daha hızlı olduğunu iddia ettiği yeni RTX 50 ekran kartı serisindeki RTX 5070 modelinin çıkış tarihini 20 Şubat’tan 5 Mart’a erteledi.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Öte yandan: RTX 5070 Ti’nin çıkış tarihinde ise herhangi bir değişiklik olmadığı ve ürünün 20 Şubat’ta piyasaya sürüleceği belirtildi. Şirket, serideki RTX 5090 ve RTX 5080 modellerini 30 Ocak’ta piyasaya sürmüştü. </li></ul>

Quando

<img src="https://images.aposto.com/2025/1/1/1738601182148.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.79" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp; RTX 50 serisi satışta:&nbsp;NVIDIA, geçen ay tanıttığı RTX 50 ekran kartı serisinden RTX 5080 ve RTX 5090’ı Türkiye’de satışa sundu.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ayrıntılar: RTX 5080, 56 bin liradan başlayan fiyatlarla satışa çıkarken RTX 5090’ın başlangıç fiyatının 128 bin lira seviyesinde olduğu görüldü. Önceki nesilden 2 kat daha hızlı olduğu açıklanan serinin diğer modelleri RTX 5070 ve RTX 5070 Ti’nin de Şubat ayında satışa sunulması bekleniyor.</li></ul>

Yaşamın göz kamaştırıcı mucizelerinden biri, canlıların genomlarını neredeyse hatasız bir şekilde kopyalayabilmesi… “Neredeyse hatasız” diyoruz zira DNA replikasyonunda “mutasyon” denen kopyalama hataları, oranı milyarda birin altında olsa da mevcut. Genetik şifre sıfır hatayla kopyalansa, bir diğer ifadeyle nadir görülen mutasyonlar ya da sadakatsizlik olmasa yaşamın evrimleşmesi ve değişen koşullara ayak uydurması mümkün olmayacak ve kuvvetle muhtemel canlılar varlığını sürdüremeyecekti.Jim Al-Khalili ve Johnjoe McFadden'ın popüler kitabı Life on the Age: The Coming of Age of Quantum Biology’de yer alan ifade oldukça çarpıcı:&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(39, 46, 113); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(39, 46, 113); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Azıcık sadakatsizlik, yeterli zaman tanınırsa büyük işler başarır.”&nbsp;</blockquote>Bu olgu, tüzel kişilikler, yani şirketler için de geçerli olabilir. Bu argümanı desteklemek için sadakat ve sadakatsizlik tutumları içeren&nbsp;iki örneği kıyaslamak yerinde olacaktır.&nbsp;Sadakat örneğimiz, Intel olacak. ABD merkezli işlemci üreticisi Intel’in eski CEO’su Paul Otellini, 2005 yılında şirketin yönetim kuruluna NVIDIA’yı satın alma talebini sunar. O tarihlerde Intel’in piyasa değeri, 100 milyar doların üzerinde... NVIDIA’nın, şirkete yaklaşık 20 milyar dolara mâl olacağı tahmin ediliyor.CEO’nun NVIDIA’yı satın almak istemesinin nedeni, Intel’in zayıf olduğu ekran kartı üretimi konusunda NVIDIA’nın uzmanlaşmış olması. O yıllarda işlemci pazarı baskın durumda; ekran kartı pazarı ise yeni yeni filizleniyor. Ekran kartlarını kanatlandıracak yapay zeka çalışmaları dikkat çeker durumda, ancak henüz bir devrimden söz edilmiyor.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">CEO’nun teklifi reddedildi</h2>CEO Otellini’nin teklifini Intel’in yönetim kurulu reddeder. Kurula göre hem satın alım pahalı olacaktır, hem de iki şirketin entegrasyonu kolay olmayacaktır. Yani “İyi bildiğimiz, oturmuş işimizi yapmaya devam edelim” diyerek tipik bir sadakat örneği gösterirler. NVIDIA’yı satın almak yerine Intel, mevcut operasyonlarını tehlikeye atmayacak biçimde kendi ekran projesi Larabee’yi hayata geçirir. x86 mimarisinden güç alan bir tür hibrit çip olan Larabee, ne yazık ki başarısızlıkla sonuçlanır.&nbsp;2016 yılı başlarında ise NVIDIA’nın piyasa değeri&nbsp;20 milyar doların biraz üzerindeyken Intel’in piyasa değeri, 140 milyar dolar seviyesindedir. Bu tarihlerde Intel’in yaklaşmakta olan yapay zeka devrimi ve olası sonuçlarını öngörmeye başladığını tahmin ediyoruz. Nitekim şirket, 2016 yılında ekran kartları üzerine çalışan Nervana System ve Movidius’u satın aldı; 2019 yılında ise Haban Labs’i bünyesine kattı.Ancak bu satın alımlarla NVIDIA’nın performansını yakalamak mümkün olmadı. Sadakat, Intel’i hayatın gerisinde bıraktı. 2019 yılının ortalarına gelindiğinde Intel’in piyasa değeri, 200 milyar doların biraz üzerindeydi. NVIDIA’nın değeri ise 80 milyar dolar seviyelerine gelmişti.&nbsp;NVIDIA’nın bugünkü piyasa değeri, 3,3 trilyon dolar civarında. Intel’inki ise 100 milyar doların altında. Şirket, 2024 yılının ortalarında başlattığı 10 milyar dolarlık tasarruf paketini uygulamaya çalışıyor ve bu kapsamda 15 bin Intel çalışanının işine son verilmesi planlanıyor.&nbsp;Eski ABD Başkanı Joe Biden’ın imzaladığı çip kanunun yeni başkan Donald Trump tarafından yürürlükten kaldırılacak olması nedeniyle muhtemelen Intel’in ticari sorunları daha da büyüyecek. Zira şirket, kanun üzerinden elde ettiği 7-8 milyar dolarlık devlet desteğinden mahrum kalacak.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Sadakatsizlik örneği: Shell &amp; Turcas Petrol</h2>Sadakatsizlik örneği ise Türkiye’den… Akaryakıt dağıtımcısı Shell &amp; Turcas Petrol’ün Türkiye çapındaki 1170 istasyondan oluşan Shell markalı ağı, akaryakıt terminalleri, madeni yağ üretimi ve pazarlama faaliyetleriyle 2023 yılında 246 milyar lira net satış hasılatına ulaşmış. Fakat şirket, hayatın akışını, varlıklarının değerini ve akaryakıt satışına ilişkin giderek sıkılaşan kamusal düzenleme rejimini hesaba katarak içten yanmalı motora sahip geleneksel araçlara yönelik perakende akaryakıt satışı işine iki noktada sadakatsizlik örneği göstermiş.&nbsp;Bunlardan birincisi, elektrikli otomobil devrimini dikkate alarak geleneksel bir akaryakıt istasyonundan elektrikli araçlara da şarj olanağı sağlayan hibrit istasyonlara dönüşüm. Bu, esasında son derece anlaşılabilir küçük bir sadakatsizlik örneği…Asıl sadakatsizlik ise şirketin akaryakıt dışı satışlara odaklanması. Şirket, seyahatleri sırasında yolcuların akaryakıt ihtiyaçlarını karşılamanın yanı sıra onlara kahve deneyimi yaşatma, sıcak fırın ürünleri sunma ya da Shell tarafından ürettirilen ve başka lokasyonlarda bulamayacakları içecekleri satma misyonunu da üstlendi.&nbsp;Bu misyon netice vermiş olacak ki şirket CEO’su, basına verdiği demeçlerde istasyonların, toplam gelirlerinin yaklaşık yarısını&nbsp;akaryakıt dışı satışlardan elde edebildiğini söylüyor. Select markalı premium market konsepti, patentli yiyecek-içecek markası deli2go’nun ürünleri ve Shell istasyonlarının Türkiye’nin üçüncü en büyük kahve satıcısı unvanını elde etmesi, söz konusu sadakatsizliğin olumlu çıktıları arasında yer alıyor.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Şirketler, yaşamın temel kurallarına tâbi</h2>Ünlü bilim insanı Erwin Schrödinger, 1944 yılında Cambridge Üniversitesi’nin yayınevi Cambridge University Press tarafından basılan What is Life adlı kitabında mutasyonların genler içinde bir tür kuantum sıçramayı temsil ediyor olabileceğini ileri sürmüştü. Bilindiği üzere Schröndinger bir fizikçi... DNA keşfi ile Nobel ödülüne layık görülen Francis Crick ise bu yapıtı “DNA’nın keşfinden önce genetik depolama sistemini anlatan en iyi kitap” olarak nitelendirmişti.&nbsp;Sonuç olarak biraz sadakatsizliği göze alıp kuantum sıçraması yaşayan Shell &amp; Turcas Petrol, değişime güçlenmiş bir biçimde uyum sağlıyor. İşlemci üretimini kodlayan ve şirket genlerini hatasız biçimde kopyalayabilen, ancak ihtiyaç duyduğu mutasyonu hayata geçiremeyen Intel ise yaşam mücadelesi veriyor. Yani yaşayan bir organizma olan şirketler de son tahlilde yaşamın temel kurallarına tâbi…

Quando İçgörü

Canlılar, genomlarını neredeyse hatasız bir şekilde kopyalayabiliyor. Fakat genetik şifre sıfır hatayla kopyalansa, diğer bir ifadeyle sadakatsizlik olmasa kuvvetle muhtemel hiçbir canlı varlığını sürdüremeyecekti. İşte bu türden bir sadakatsizlik, yaşayan bir organizma olan şirketlere de lazım. 

Biraz sadakatsizlik şirketlere de lazım

<span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp;&nbsp; Birleşik Krallık merkezli çip üreticisi ARM’ın&nbsp;Intel, AMD ve NVIDIA gibi rakipleriyle olan mücadelesini güçlendirebilmek için oyun odaklı bir ekran kartı geliştirmeye hazırlandığı iddia edildi. <a fr-original-style="" href="https://en.globes.co.il/en/article-uk-chip-giant-arm-developing-gpu-in-israel-1001486761" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Globes’un haberine göre</a> şirket, İsrail'deki fabrikasında oyun odaklı ekran kartları üzerinde çalışacak 100 kişilik bir ekip de oluşturdu.&nbsp;

<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Meta'nın çalışanlarına gönderdiği bir mesaja göre şirket, çatısı altındaki üç platforma da daha fazla ücretli özellik getirmeyi <a fr-original-style="" href="https://www.theverge.com/2022/8/31/23331342/meta-plans-paid-features-facebook-instagram-whatsapp" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">planlıyor.</a> Şirket, ücretli özelliklerin tespiti ve geliştirilmesi için Yeni Para Kazanma Deneyimleri isimli bir birim de oluşturdu. Konu ile alakalı The Verge’e konuşan Meta'nın para kazanmadan sorumlu başkan yardımcısı John Hegeman, özellikle reklamları engelleyen ücretli bir hizmet ihtimaline karşı açıklamada bulunarak şirketin halen reklam işlerini büyütmeyi amaçladığını, kullanıcılara reklamları ücret karşılığında kapattırmak gibi planlarının olmadığını belirtti. </li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Wall Street Journal’ın haberine göre Disney+, uygulamadan bir QR kod tarayarak temalı ürünlerin ve aksesuarların satın alınabilmesi üzerinde <a fr-original-style="" href="https://techcrunch.com/2022/09/01/disney-in-app-commerce-disney-amazon-prime-bundle/?guccounter=1&guce_referrer=aHR0cHM6Ly93d3cuZ29vZ2xlLmNvbS8&guce_referrer_sig=AQAAAIq8RSz9HH9Euppv166ESwEAjFt4O04f5EglqcJiR4lDTnDnM6xZkq0_KBHrPxxb2vA5v2uS2SiLu9lltoxSpYsjPqd2IKJnKUYQA0e5bI9amCHuefRxIb4-RqA4BElzHg_9GcY6uD-9FLAKE4WpA5XVEIFPKFx2qnGDt1qv6Io8" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">çalışıyor.</a> Disney'in uygulama içi ticaret özelliklerini bu yılın sonlarında, The Mandalorian'dan bir Darksaber oyuncağı gibi yalnızca Disney+ abonelerine özel bazı öğelerle birlikte sunmak istediği iddia etti. </li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">ABD, NVIDIA ve AMD'nin Çin ve Rusya'ya grafik işlemcisi ihraç etmesini&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.theregister.com/2022/09/01/us_stops_nvidia_and_amd/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">yasakladı.</a> Bu kararı NVIDIA ve AMD’ye 26 Ağustos tarihinde gönderdi ve karar, gönderildiği tarihten itibaren geçerli oldu. Seçili modelleri kapsayan yasak, sadece özel bir lisans ile delinebilecek. Yasaklanan seçili modeller, özellikle yapay zekanın geliştirilmesinde, derin öğrenim teknolojisinde ve yüksek işlem gücü gerektiren işlerde kullanılan ekran kartı modelleri oldu.</li></ul>

5 Dakikada Teknoloji Gündemi

Podcast bölümümüzdeki haberlerin ayrıntıları

429. Bölümün Transkripti

• Intel, Arc Pro A40, A50 ve dizüstü bilgisayar grafik kartı A30’dan oluşan yeni ekran kartı serisini tanıttı. Intel Arc Pro A40’ta en yüksek performansın 3,50 teraflop, 8 ışın izleme çekirdeği, 6 GB GDDR6 hafıza ve 4 adet mini DisplayPort olduğu aktarılırken, A50’de bunlardan farklı olarak en yüksek performansın 4,80 teraflop olacağı belirtildi. A30’da ise en yüksek performansın 3,50 teraflop, 8 ışın izleme çekirdeği, 4 GB GDDR6 hafıza ve dizüstü bilgisayara bağlı olarak maksimum 4’e kadar ekran çıkışı olacağı paylaşıldı.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Öte yandan: AMD’nin önümüzdeki ay satışa sunulması beklenen Ryzen 5000 Pro işlemcilerinin özellikleri ortaya çıktı. Buna göre Ryzen 5 Pro 5645’in 3.7 GHz ve 12 iş parçacığı taban frekansına sahip 6 çekirdeğe; Ryzen 7 Pro 5845’in 8 iş parçacığına ve 3.4 GHz taban frekansına sahip altı çekirdeğe sahip olacağı ve her iki işlemcinin de maksimum frekansının 4.6 GHz olacağı bildirildi. Maksimum frekansı 4.7 GHz olan Ryzen 9 Pro 5945, temel frekansı 3.0 GHz olan 24 iş parçacıklı 12 çekirdeğe; Ryzen 3 Pro 4350G ise taban frekansı 3.8 GHz olan 8 iş parçacıklı 4 çekirdeğe sahip olacak.</li></ul>

ekran kartı ile ilgili hikayeler